HATAYLI ÇİFTÇİLER İSYAN ETTİ: SU YOKSA HAYAT DA YOK

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Aralarında Hatay’ın önemli çiftçilerinden Yahya Nalçabasmaz, Bülent Mıstıkoğlu ve Metin Ekal’ın aralarında bulunduğu Asi Nehri Kadim Su Hakkı Sahibi Üreticileri, yetkililere seslenerek ovadaki su sorununun çözülmesini istedi.
Konuyla ilgili Antakya Demirköprü Mahallesi’nde Bülent Mıstıkoğlu çiftliğinde basın açıklaması gerçekleştiren heyet, 2025 Kuraklığı ve Yarseli Barajı’nın Kullanımı Hakkında önemli açıklamalarda bulundular.
Yahya Nalçabasmaz, yaptığı açıklamada; “Bizler, Asi Nehri boyunca yer alan 100.000 dönümlük tarım arazisinde, nesillerdir üretim yapan Kadim sulama hakkına sahip çiftçileriz. Tarımsal faaliyetlerimizle yalnızca geçimimizi sağlamıyor, ayni zamanda ülke ekonomisine yılda yaklaşık 1 milyar TL katkıda bulunuyoruz. 2025 yılı, ülkemiz için de küresel iklim krizinin etkilerinin acı şekilde hissedildiği bir yıl olmuştur. Ancak doğru ve adil su yönetimiyle bu kuraklığın etkileri azaltılabilirdi. Ne yazık ki, bu yapılmadı. Ürünlerimiz susuzluktan kurudu, topraklarımız çatladı, tarlalarımız işlenemez hale geldi. Bu sadece çiftçilerin değil, ülke gıda güvenliğinin de alarm verdiği bir tabloyu ortaya koymuştur. Yarseli Barajı, 1989 yılında, kış aylarında denize akan suyu tutarak bölge tarımına destek olmak amacıyla inşa edilmiştir.

SORUNLARIMIZA ÇÖZÜM BEKLİYORUZ
Geçmişte hem kendi sulama havzasına hem de çevre çiftçilere su sağlayarak önemli bir rol oynamıştır. Ancak bu yıl; barajın kışın doldurulmaması, ilkbaharda çalışması gereken pompaların arızalı olması ve Asi Nehri’nden erken dönemde yoğun su çekilmesi nedeniyle ciddi su sıkıntısı yaşandı. Sonuç olarak, kadim sulama hakkına sahip biz üreticiler, nehirden dahi su alamaz duruma geldik. Bugün hâlâ baraj pompalarının çalışmaya devam etmesi, uygulanan sulama münavebelerini başarısızlığa uğratmakta, tarlalardaki ürünleri kuruma noktasına getirmektedir. Bir kez daha vurgulamak isteriz ki: Yarseli Barajı’nın Asi Nehri’nden su alma hakkı yoktur. Bu baraj, kadim hak sahiplerinin suyuna el koymak için değil, denize boşuna akan suyu değerlendirmek üzere yapılmıştır. Su hukuku açıkça belirtmektedir: Öncelik kadim sulama hakki sahiplerinindir. Bu hakkin ihlal edilmesi, sadece yasal değil, ayni zamanda vicdani bir sorumluluk doğurmaktadır.
Yetkililerden Taleplerimiz:
1.⁠ ⁠Yarseli Barajı, Mayıs-Eylül döneminde Asi Nehri’nden kesinlikle su çekmemelidir.
2.⁠ ⁠Reyhanlı Barajı, en kısa sürede tamamlanarak hizmete alınmalıdır.
3.⁠ ⁠Bu barajla bağlantılı kapalı sistem sulama altyapısı hızla devreye sokulmalıdır.
4.⁠ ⁠Asi Nehri’nin boşa akışını önleyecek ve Suriye ile ortak planlanan Dostluk Barajı Projesi hayata geçirilmelidir.
Bu adımlar yalnızca çiftçimizin değil, bölge ekonomisinin ve tarımın sürdürülebilirliği açısından hayati önemdedir. Tarım yoksa gıda yoktur. Su yoksa hayat da yoktur. Kadim haklarımızın korunması ve hakkaniyetli bir su yönetimi için yetkilileri göreve davet ediyoruz” ifadelerini kullandı.

NALÇABAZMAZ SULAR KANUNUNU HATIRLATTI
Çiftçi Nalçabazmaz, söz konusu haklarına dayanak olan kanuni maddeleri de basın mensuplarına aktardı. Nalçabazmaz konuyla ilgili açıklamasında; “Türkiye’de sular hukuku, doğrudan bir “Sular Kanunu” çerçevesinde değil; çeşitli kanunlar, yönetmelikler, mahkeme içtihatlar ve teamüllerle şekillenmiştir. Ancak kadim hak (kadim kullanım hakki) ve nehir sularının kullanımıyla ilgili başlıca mevzuat ve ilkeler şunlardır:
•⁠ ⁠1. Türk Medeni Kanunu (TMK)
•⁠ ⁠Kadim Hak Açısından:
Madde 683 – Mülkiyet hakki
Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeni içinde o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarruf etme hakkına sahiptir. Ancak başkasına zarar vermeme ilkesi geçerlidir.
Madde 753 – Kaynaklar ve Su Hakki
Taşınmaz maliki, taşınmazı üzerindeki kaynaklardan yararlanabilir. Ancak bu yararlanma, başkalarının önceden kazanılmış haklarına zarar veremez.
※ Yorum:
Bu maddeler, araziden çıkan veya sınırından geçen kaynak suları üzerinde kadim kullanımı olan kişilerin, bu hakki koruyabileceğini ifade etmekte.
•⁠ ⁠2. Devlet Su İşleri (DSÍ) Kanunu – 6200 sayılı Kanun
Bu kanun doğrudan “hak” vermez ancak suların planlaması, geliştirilmesi ve yönetimi konusunda DSİ’ye görev verir.
Kadim kullanım hakki DSİ tarafından da tanımlanabilir, özellikle arşiv kayıtlarında (eski santraviç izinleri, tahsis belgeleri vs.) geçmişe dayalı kullanım belgeleri varsa.
•⁠ ⁠3. Kadim Hak (Kazandırıcı Zaman aşımı ile Kazanılmış Hak) – içtihatlar
Kadim hak, bir suyun 50 yılı askın süredir kesintisiz, görünür ve başkaları tarafından bilinir şekilde kullanılmasıyla doğar.
•⁠ ⁠Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, su kaynaklarıyla ilgili birçok kararda su ölçütleri esas almıştır:
“Kamuya ait olan bir su kaynağının, herhangi bir itiraza uğramaksızın uzun yıllar boyunca bir taşınmaz sahibi tarafından kullanılması, kazanılmış hak doğurur.”
(Emsal Karar: Yargıtay 20. HD., 2017/4827 E., 2019/1761 K.)
•⁠ ⁠4. Kamu Mali Niteliği ve Öncelikli Kullanım
Nehir, çay gibi akarsular umuma ait sular sınıfındadır. Bunların kullanımı genel olarak izinli tahsis esasına dayanır. Ancak kadim kullanım varsa, bu tahsislerin önüne geçebilir” ifadelerine yer verdi.
Nalçabazmaz ve beraberindeki çiftçiler, yetkililere seslenerek, tarımın başkenti Hatay’da çiftçilerin varlıklarını devam ettirebilmeleri adına yetkililerin bir an önce su sorununa kalıcı çözüm üretmeleri gerektiğini kaydettiler.
Basın açıklamasının ardından çiftçiler, kuraklıktan etkilenen alanları basın mensuplarına gösterdiler.