0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Özel eğitime ihtiyacı olan çocuk ne demek?
Gelişimsel özellikleri açısından akranlarından farklılık gösteren çocuklar olarak tanımlanmaktadır. Bu çocuklar gerek zihinsel becerileri gerek fiziksel becerileri veya duygusal sosyal gelişim düzeyleri akranlarından farklı olması nedeniyle ihtiyaca yönelik düzenlenmiş eğitim programlarına gereksinim duyarlar.
Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların yasal olarak eğitim hakkı ne? Mevzuat ne durumda?
Kanunlarda ve mevzuatta eğitim her çocuğun hakkıdır deniliyor. Birleşmiş Milletler Engelli Bireylerin Haklarına Dair Sözleşmesi’nde ve Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde de belirtildiği gibi eğitim her çocuğun hakkıdır ve her ne durumda olursa olsun bu hak engellenemez.Ülkemizde de özel eğitim ve kaynaştırma eğitimleri hakkında kanun, genelge ve yönetmelikler mevcut. 2005 yılında kabul edilen 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ile engelliliğin sınıflandırılması, engellilerin bakım, rehabilitasyon, eğitim ve iş alanlarında mevzuatı oluşturuldu. Ancak her alanda olduğu gibi mevzuatımız var ama uygulama aşamasında hala yeterli değiliz.
Yasal olarak özel eğitime ihtiyacı olan çocukların eğitimi ile ilgili bir sorun olmamasına rağmen her yıl eylül ayında bu sorun yaşanıyor. Neden?
Engelli çocukların eğitim alma hakları mevzuatla garanti altına alınmış olsa da okullarımızın sınıflarımızın fiziksel özellikleri, ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik düzeyleri, sınıf içi düzenlemeler, sınıf içi öğretmen destekleri yeterli ve istenilen düzeyde olmadığı için bu sorunlar yaşanıyor. Ayrıca diğer velilerin çocuklarının engelli bir çocukla aynı sıraları paylaşmasını istememeleri bu konuda okul idarelerine baskı yapmaları sürecin ortaya çıkmasında bir diğer neden. Değerlendirme ve yönlendirme süreçlerinde yaşanan olumsuzluklar ve tabii en önemlisi kaynaştırma okullarının, özel okulların, özel sınıfların sayılarının yetersizliği ve alanında deneyimli yeterli sayıda öğretmenlerin istihdam edilmemesi sorunlar arasında.
Engelli çocuk aileleri tüm bu sorunlara kendi başlarına çözüm bulmak zorunda kalıyorlar. Aslında okulların ve sistemin bu çocuklar daha okula başlamadan sorunlarını çözmüş olması gerekiyor.
Kaynaştırma okulu- sınıfı nedir?
Kaynaştırma, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin akranlarıyla birlikte eğitim almasını sağlayan düzenlemelerdir. Kaynaştırma eğitiminin amacı normal eğitim sistemine uyum sağlaması değil, öğrencinin özellikleri dâhilinde eğitim almasını sağlamaktır. Kaynaştırma sınıfları ve kaynaştırma eğitiminin sınırları mevzuatta belirlenmiştir. Kaynaştırma eğitimi özel eğitim gerektiren öğrenciyi sadece akranlarıyla aynı sınıfa almak değil öğrencinin özelliklerine düzenlemeler yapmayı da gerektirir.
Bir okulda kaynaştırma sınıfı olmak zorunda mı?
Mevzuatta böyle bir zorunluluk yok. Ancak özel eğitime gereksinim ihtiyacı olan çocuklar Rehberlik Araştırma Merkezleri üzerinden en yakın okullara kaynaştırma veya özel alt sınıf öğrencisi olarak yerleştiriliyor.
Fakat bu çocukların okullara kayıt olmasında sorunlar yaşanıyor. Kaynaştırma sınıfına alınmayan çocuklar için her hangi bir yaptırım var mı?
Eğitim hakkı kanunlarla belirtildiği üzere tüm çocuklar eğitim hakkından yararlandırılmalıdır. Rehberlik Araştırma Merkezleri (RAM) tarafından değerlendirilmesi yapılmış ve kaynaştırma sınıfına yerleştirilmesi uygun görülmüş çocukların mutlaka kayıtlarının yapılması gereklidir. Aksi takdirde kanun hükmü yerine getirilmemiş olur.
Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların kaynaştırma sınıfına alınmamasının bir edeni de diğer çocukların aileleri. Aileler neden çocuklarıyla özel eğitime ihtiyacı olan çocukların birarada eğitim görmesini istemiyor?
Maalesef en büyük sorunlardan birisi bu. Çocuklarının bu durumdan olumsuz etkileneceklerinden, engelli çocuklarının davranışlarını taklit edeceklerinden ve eğitimlerini yavaşlatacaklarından endişe ediyorlar. Ancak engelli bir çocukla aynı sıraları paylaşmanın, kendisinden faklı gelişen birisiyle arkadaşlık yapabilmenin çocukların sosyal ve duygusal gelişimlerine çok olumlu katkıları olacaktır. Çocuklar farklılıklarla yaşamayı öğrenecekler, yardımlaşmayı, birisine destek olmayı, gerektiğinde kendi başarı ve başarısızlıkları ile yüzleşmeyi ve başa çıkmayı öğrenecektir.
Okulu sadece akademik bilgilerin alındığı yer değil toplumsal yaşama hazırlayan ve toplumsal rollerimizi içselleştirdiğimiz bir imkân olarak görmeliyiz.
Kaynaştırma sınıflarında eğitim-öğretim gören diğer çocuklar daha geri bir eğitim mi alıyor?Özel eğitim gerektiren çocuklar (Otizmli, SP, down sendromlu) diğer çocuklarla oyun oynayabilir mi?
Kesinlikle hayır. Eğitim öğretim olması gerektiği gibi uygulanıyor. Sadece özel eğitim gerektiren öğrenciler için özel düzenlemeler yapılıyor.
Oyun oynamasına fırsat verdiğinizde oyunun yaşamımızın bir parçası olduğunu bildiğimizde her çocuk, her yetişkin, her birey oyun oynar. Oynamalıdır da.
Özel eğitim alamayan çocukların ailelerine ne önerebiliriz?
Öncelikle eğitim hizmetlerinden yararlanmak her çocuğun hakkıdır. Aileler bunun bilincinde olarak bu haklarının savunucusu olmalı. Ancak çocuklarının durumundan dolayı okula gidemeyecek çocuklar için evde eğitim modeli var. Bu modeli talep edebilirler. Evde eğitim;  sağlık problemi nedeniyle örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak durumda olduğunu sağlık raporu ile belgelendiren okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için evde sunulan eğitim hizmetidir. Aileler bununla ilgili bilgiye ve yönlendirmeye Rehberlik Araştırma Merkezlerinden ulaşabilirler.